Machiel van Zanten

tekst & redactie

Edwin Kaats: ‘We willen mensen in beweging krijgen’

Geen enkele organisatie kan de vraagstukken van deze tijd in zijn eentje oplossen. Samenwerking is dus essentieel, maar blijkt in de praktijk verre van eenvoudig. Dr. Edwin Kaats schreef er het boek Leren samenwerken tussen organisaties over. Het werd eerder dit jaar uitgeroepen tot Managementboek van het Jaar.

Kaats verdiept zich al bijna vijftien jaar in samenwerkingsvraagstukken. Naast zijn baan als organisatieadviseur bij Twynstra Gudde werkt hij als universitair hoofddocent bij de Faculteit der Managementwetenschappen. “Samenwerkingskunde is een jong vakgebied. Goede en praktisch bruikbare literatuur over wat wel en niet werkt is er nog nauwelijks.”

Integrale visie

Het boek Leren samenwerken tussen organisaties, dat Kaats samen met zijn Twynstra Gudde-collega Wilfrid Opheij schreef, wil die leemte vullen. “We hebben vijf thema’s benoemd die essentieel zijn voor goede samenwerking: belangen, proces, relatie, organisatie en ambitie. Elk thema heeft zijn eigen visie op samenwerking. Een organisatiepsycholoog redeneert bijvoorbeeld vooral vanuit het thema relatie, terwijl een bedrijfskundige meer naar de organisatie zal kijken. Over de losse thema’s bestond al de nodige literatuur. Nieuw is dat wij verschillende invalshoeken bij elkaar hebben gebracht en een integrale visie op samenwerking hebben ontwikkeld.”

Kaats noemt een voorbeeld om die visie te verduidelijken. “Stel, tussen twee partners die samenwerken, klikt het persoonlijk niet. We zijn geneigd om dan iets aan die klik te willen doen. Veel nuttiger kan het zijn om eens goed te praten over de wederzijdse belangen: waarom werken die partners samen? Wat komen ze brengen en halen? Hebben ze wel gedeelde ambities? Het is heel heilzaam om dat uit te spreken.”

Mooiste compliment

Met het boek willen Kaats en Opheij de kennis die ze de afgelopen jaren hebben opgedaan, “op een elegante manier toegankelijk maken voor professionals”. Het boek is volgens Kaats weliswaar wetenschappelijk gefundeerd, maar sterk op de praktijk gericht. “Het is echt bedoeld om mensen de weg te wijzen en in beweging te krijgen. Sommigen halen er tips uit om succesvoller te worden in de samenwerking met andere mensen of organisaties. Anderen gebruiken het als bevestiging. Zij zijn gewend intuïtief te werk te gaan en zeggen na het lezen van het boek: ‘Nu begrijpen we waarom we handelen zoals we handelen.’”

Niet alleen aan de verkoopcijfers, maar ook bij zijn werk als organisatieadviseur merkt Kaats dat het boek in een behoefte voorziet. “Als ik op bezoek ga bij bedrijven, zie ik diagrammen uit ons boek aan de muur hangen. Of ik hoor mensen verwijzen naar ‘het model van Wilfrid en Edwin’. Zien dat je werk in de praktijk een plek vindt, is het mooiste compliment dat je als auteur en adviseur kunt krijgen.”

Edwin Kaats, Wilfrid Opheij: Leren samenwerken tussen organisaties. Kluwer, 2011.


Jury: ‘Compleet overzicht van een belangrijk onderwerp’

Het boek Leren samenwerken tussen organisaties is op 18 april uitgeroepen tot managementboek van het jaar 2013. De jury was vol lof over het bijna vijfhonderd pagina’s tellende werk. Juryvoorzitter Philip Idenburg noemde het “een boek dat een compleet overzicht geeft van een belangrijk onderwerp, dat theorie en praktische voorbeelden op een functionele wijze weet te combineren, dat veel tools, modellen en checklists aan de lezer geeft om in hun eigen organisatie toe te passen.” Volgens de jury zal het boek in de toekomst bekend staan “als hét handboek en naar alle waarschijnlijkheid magnum opus van deze auteurs”.

De jury beoordeelde ruim 250 boeken, wat resulteerde in een longlist van 64 en een shortlist van 5 titels.

Verschenen in: FM Magazine, september 2013.